لغزش در روند ترک اعتیاد (آیا لغزش به یکباره اتفاق می افتد؟)

لغزش در ترک اعتیاد یکی از چالش‌های بزرگ برای افرادی است که در مسیر بهبودی از وابستگی به مواد مخدر قرار دارند. این پدیده به معنای بازگشت به مصرف مواد پس از یک دوره پاکی است و می‌تواند به دلایل مختلفی مانند فشارهای احساسی، مواجهه با موقعیت‌های وسوسه‌انگیز، یا ضعف در برنامه‌های بهبودی رخ دهد. اهمیت شناخت و درک علل و فرایند لغزش، به ما کمک می‌کند تا راه‌های موثرتری برای پیشگیری از آن پیدا کنیم و از تجربیات گذشته برای ساختن آینده‌ای بهتر استفاده نماییم. در این مقاله، به بررسی عوامل موثر بر لغزش، مراحل آن، نشانه‌ها و علائم، و راه‌های پیشگیری و مدیریت پس از لغزش خواهیم پرداخت تا به افرادی که در مسیر بهبودی قرار دارند، ابزارهای لازم برای مقابله با این چالش را ارائه دهیم.

لغزش چیست؟

لغزش در روند ترک اعتیاد، به معنای مصرف مجدد مواد مخدر توسط فرد معتاد پس از دوره‌ای از پاکی است. لغزش می‌تواند در هر مرحله از روند ترک اعتیاد اتفاق بیفتد، اما معمولاً در ماه‌های اول پس از ترک بیشتر دیده می‌شود.

علل لغزش در ترک اعتیاد

لغزش در ترک اعتیاد می‌تواند به دلایل متعددی رخ دهد که به‌طور کلی می‌توان آن‌ها را به سه دسته اصلی تقسیم کرد: فشارهای احساسی و روانی، عوامل محیطی و اجتماعی، و ضعف در برنامه‌های بهبودی.

1. فشارهای احساسی و روانی:

   • استرس و اضطراب: عدم توانایی در مدیریت استرس و اضطراب روزمره می‌تواند فرد را به سمت مصرف مجدد مواد سوق دهد.
   • احساس تنهایی و بی‌پشتیبانی: احساس تنهایی و عدم حمایت از طرف خانواده و دوستان می‌تواند موجب شود فرد به مصرف مواد برای فرار از این احساسات روی بیاورد.
   • ناتوانی در مدیریت احساسات: ناتوانی در کنترل و مدیریت احساساتی مانند خشم، غم و افسردگی می‌تواند منجر به لغزش شود.

2. عوامل محیطی و اجتماعی:

   • قرار گرفتن در محیط‌های وسوسه‌انگیز: حضور در مکان‌ها یا شرایطی که فرد قبلاً در آن‌ها مواد مصرف می‌کرده است، می‌تواند باعث تحریک میل به مصرف شود.
   • ارتباط با افراد مصرف‌کننده: ادامه ارتباط با دوستان یا آشنایان مصرف‌کننده مواد می‌تواند فرد را وسوسه به مصرف کند.
   • عدم دسترسی به منابع حمایتی مناسب: نبود منابع حمایتی مانند گروه‌های مشاوره و انجمن‌های ترک اعتیاد می‌تواند ریسک لغزش را افزایش دهد.

3. ضعف در برنامه‌های بهبودی:

   • برنامه‌های ناتمام و ناکافی: ناتوانی در پیگیری و اجرای کامل برنامه‌های بهبودی مانند برنامه‌های 12 قدمی می‌تواند فرد را در معرض خطر لغزش قرار دهد.
   • عدم پیگیری مشاوره و درمان: قطع مشاوره و درمان حرفه‌ای پس از ترک اولیه می‌تواند باعث شود فرد دوباره به مصرف مواد روی بیاورد.
   • عدم وجود برنامه پیشگیرانه: نبود برنامه‌های پیشگیرانه برای شناسایی و مدیریت محرک‌های وسوسه‌انگیز می‌تواند منجر به لغزش شود.

شناخت این عوامل و اتخاذ راهکارهای مناسب برای مقابله با آن‌ها می‌تواند به کاهش ریسک لغزش و موفقیت در ترک اعتیاد کمک کند.

آیا لغزش در روند ترک اعتیاد به یکباره اتفاق می افتد؟

خیر، لغزش در روند ترک اعتیاد معمولاً به یکباره اتفاق نمی‌افتد. بلکه معمولاً یک فرایند تدریجی است که در طی آن فرد در معرض عوامل خطر قرار می‌گیرد و در نهایت به مصرف مجدد مواد می‌رسد.

هنگامی که فرد در معرض دلایل لغزش (در بالا ذکر کردیم) قرار می‌گیرد، ممکن است احساس کند که نمی‌تواند بر وسوسه مصرف مواد غلبه کند. در این شرایط، فرد ممکن است تصمیم بگیرد که برای مدت کوتاهی مواد مصرف کند تا احساس بهتری داشته باشد. اما مصرف مجدد مواد معمولاً منجر به عود اعتیاد می‌شود.

بنابراین، مهم است که افراد در حال ترک اعتیاد از عوامل خطر آگاه باشند و برای مقابله با آن‌ها برنامه‌ریزی کنند. با انجام اقدامات مناسب می‌توان از لغزش در روند ترک اعتیاد پیشگیری کرد.

برخی از نشانه‌هایی که نشان‌دهنده وقوع لغزش در روند ترک اعتیاد است:

• افزایش فکر کردن به مصرف مواد
• احساس تنهایی، ناامیدی، استرس، اضطراب، یا افسردگی
• تمایل به قرار گرفتن در معرض افراد یا موقعیت‌هایی که فرد را به یاد مصرف مواد می‌اندازند
• کاهش انگیزه برای ترک اعتیاد

اگر فرد در حال ترک اعتیاد متوجه یکی از این نشانه‌ها شد، باید فوراً اقدامات لازم را برای پیشگیری از لغزش انجام دهد.

پس از لغزش در روند ترک اعتیاد چه کار کنیم؟

پس از لغزش در روند ترک اعتیاد، مهم است که فرد به سرعت و با تعهد به مسیر ترک باز گردد و از ادامه مصرف مواد جلوگیری کند. در زیر تعدادی از مراحل و راهکارهایی که ممکن است بعد از لغزش اتخاذ شوند، آورده شده است:

1. آگاهی از لغزش

اولین گام برای رفع اثرات لغزش، آگاهی از آن است. فرد باید به دقت تحلیل کند که چه اتفاقی باعث بازگشت به مصرف مواد شده است. آگاهی از علت لغزش می‌تواند به فرد کمک کند تا از تکرار آن جلوگیری کند.

2. پذیرش مسئولیت

فرد باید مسئولیت لغزش را بپذیرد و از انکار خودداری کند. این اعتراف به اشتباه کمک می‌کند تا فرد به سمت تصحیح مسیر حرکت کند.

3. جستجوی حمایت

در این مواقع، حمایت از دیگران و گروه‌های حمایتی که در کمپ خصوصی تهران وجود دارد از اهمیت زیادی برخوردار است. فرد می‌تواند با دیگران در مورد لغزش صحبت کرده، نظرات و تجربیات خود را به اشتراک بگذارد، و از حمایت روانی بهره‌مند شود.

4. مشاوره

مشاوره از حرفه‌ای در زمینه ترک اعتیاد می‌تواند به فرد در تحلیل علت لغزش، مدیریت استرس و احساسات، و برنامه‌ریزی برای جلوگیری از تکرار آن کمک کند.

5. تجدید انگیزه

بررسی مجدد اهداف و انگیزه‌های ترک اعتیاد و تاکید بر آنها می‌تواند فرد را به سمت ترک اعتیاد هدایت کند. ممکن است لازم باشد اهداف را بازنگری کنید و تصمیم به ایجاد تغییرات مثبت در زندگی بگیرید.

6. توسعه مهارت‌ها

فرد می‌تواند مهارت‌های مقابله با استرس، مدیریت احساسات، و ایجاد ساختار مناسب برای زندگی را تقویت کند. این مهارت‌ها به افزایش توانایی مقاومت در برابر وسواس‌ها و فشارهای مختلف کمک می‌کنند.

7. پیگیری مداوم

ترک اعتیاد یک مسیر مداوم است و لغزش‌ها ممکن است رخ دهند. مهم است که فرد پیگیری خود را ادامه دهد و از هر لغزشی به عنوان یک فرصت برای یادگیری استفاده کند.

هر فرد ممکن است با شرایط و چالش‌های مختلفی در راه ترک اعتیاد مواجه شود. اهمیت دارد که افراد از منابع حمایتی استفاده کنند و به دنبال راهکارهای متناسب با وضعیت فردی خود بگردند.

پزشکان و متخصصان کمپ ترک اعتیاد آوای میعاد رهایی آماده پاسخ گویی و یاری رساندن به شما تا رهایی کاملتان از دام اعتیاد هستند.
021-22290484    021-26100813