تعریف اعتیاد چیست؟ انواع و علائم و ابعاد مختلف آن

زمان حدودی مطالعه ۸ دقیقه |آخرین بروزرسانی: ۱۵ فروردین ۱۴۰۳ |مقالات مفید برای درمان اعتیاد

تعریف اعتیاد

اعتیاد که هم ریشه‌ی واژه‌ی عادت است، در واژه تعریف اعتیاد یعنی: کاری که انسان به آن خو می‌گیرد و در وقت معیّن انجام می‌دهد. که شامل هر رفتاری می‌‌شود که ما به طور روزمره و تکراری آن‌ها را انجام می‌دهیم و انجام ندادنش ما را آزار می‌دهد و حالت روحی و روانی ما را به هم میریزد. وسواس، اعتیاد به گوشی موبایل، کامپوتر، بازی، سکس، پورن، روابط احساسی، فیلم و ... از انواع اعتیاد می‌باشند که مخدر آن‌ها از جنس دیگری است. اعتیاد به مواد مخدر یک بیماری می باشد و در واقع لزوم روانی و جسمی برای استفاده از ماده ای می باشد که در صورت عدم وجود آن اختلال را در فرد ایجاد می کند و این اختلال می تواند به صورت روحی و جسمی باشد. اختلال جسمی بگونه ایست که ترک اعتیاد به برخی مواد همراه با درد همراه است و نیز اختلال روحی بگونه ایست که پس از مصرف طولانی مدت مواد اعتیاد آور ، فرد معتاد میزان وابستگی و اعتیادش به مواد بیش از حد می گردد بطوریکه تمامی محوریت زندگی  خود را حول تهیه مواد اعتیاد آور و راهی برای رسیدن به ماده اعتیاد آور خود خواهد شد.

دلایل اعتیاد به مواد مخدر و مشروبات الکلی به طور اساسی

  در اصل اعتیاد به خاطر دنبال داشتن تجربیات بهتری در زندگی رفتن حاصل می‌شود، اما از راهی غلط. که میتوان آن را به علل روحی روانی، خانوادگی ، اجتماعی، نداشتن مهارت برای زندگی کردن، لذت خواهی ، لذت جویی، عدم آگاهی و آموزش بر شمرد.

پزشکان و متخصصان کمپ ترک اعتیاد آوای رهایی استان تهران آماده پاسخ گویی و یاری رساندن به شما تا رهایی کاملتان از دام اعتیاد هستند.
021-22290484    021-26100813

برخی از عوامل محرک برای رفتن به سمت مواد مخدر

  • دوستان و گروه
  • خانواده متلاشى شده
  • والدین و بستگان معتاد
  • الگوپذیرى فرد
  • در دسترس بودن مواد
  • تنهایى، انزوا و گوشه گیرى
  • ورود به جامعه
  • ?نظارت کم والدین
  • نبود عامل بازدارنده
  • پذیرش درونى
  • کمبود عزت نفس
  • کنجکاوى و تجربه اندوز
  • شغل
  • احساس شکست و ناامید

اگر فردی بتواند احساس ارزشمندی، توانمندی و حال خوب را در درون خود بیابد دیگر نیازی به محرک یا مخدری ندارد تا زندگی را برایش زیبا کند یا مشکلاتش را بخواهد فراموش کند. او حال خوبی دارد و از هر مشکلی که سر راهش بیاید به نفع خود استفاده میکند

انواع اعتیاد

اعتیاد را می توان به دو نوع کلی تقسیم کرد:

۱- اعتیاد به مواد مخدر ۲- اعتیاد رفتاری

۱- اعتیاد به مواد مخدر یا مصرفی

همچون اعتیاد به تریاک، اعتیاد به شیشه، اعتیاد به الکل اعتیاد به مواد مخدر در مواقعی که مصرف مواد به طور ناگهانی و یکباره قطع می شود، اغلب با عوارض و نشانه های خماری همراه است. در عین حال اعتیاد جسمی با سازگار شدن بدن انسان با مواد مخدر یا همان تولرانس همراه است و همین موضوع سبب می شود که برای دستیابی به نشئگی قبلی میزان مصرف خود را دائمأ افزایش دهیم. علائم رایج خماری عبارتند از لرزش، اسهال و دل پیچه و تهوع. سرعت معتاد شدن هر فرد به نوع مادۀ مصرفی، دفعات و فواصل مصرف، شیوه های مصرف و ویژگی های ژنتیکی و روانی وی بستگی دارد و همین امر ترک اعتیاد را برای افراد معتاد مشکلتر میسازد

۲. اعتیاد های رفتاری

همچون اعتیاد به غذا، اعتیاد به رابطه جنسی، اعتیاد شغلی، اعتیاد هم وابستگی، اعتیاد به عشق، و خود آزاری قطع عضو اعتیادهای رفتاری یک الگوی رفتاری هستند که چرخه ای مشابه اعتیاد به مواد مصرفی دارند. در ابتدا معتاد از انجام یک رفتار احساس لذت می کند و سپس آن رفتار را به عنوان روشی برای بهتر نمودن تجارب زندگی خود انتخاب می کند و سرانجام برای تحمل اضطراب و استرس به همان رفتار ادامه می دهد. فرایند تلاش برای لذت بردن از آن رفتار همواره شتاب بیشتری پیدا می کند و دفعات پرداختن به رفتار مورد نظر، بیشتر و بیشتر شده و حالت آئین و مراسمی خاص به خود می گیرد تا این که سرانجام به بخش عمده ای از زندگی روزمرۀ وی تبدیل می شود. پس از معتاد شدن به آن رفتار همواره وسوسه پیدا می کند تا آن رفتار را با وجود پی آمدهای زیانبارش مجددا تکرار کند و ترک اعتیاد برایش مشکلتر میشود .

اعتیاد های رفتاری جنبه واقعی دارند و در بسیاری از بخش های زندگی معتادان مشکلاتی به بار می آورند. چنین اعتیادهایی همانند اعتیاد به مواد به روابط آنها با دیگران آسیب می رسانند. فردی که رفتار معتاد گونه دارد روابط خود با دیگران قربانی رفتار اعتیاد آور خود نموده و سبب می شود تا اعتماد اعضای خانواده اش از وی سلب شود. بعلاوه این افراد در زندگی اعضای خانواده، بستگان و دوستانشان نیر تاثیرات ناگواری می گذارند. شواهد فزاینده ای وجود دارند که نشان می دهند کسانی که از نوعی اعتیاد رفتاری در عذاب هستند قدرت اراده برای قطع کردن و یا کنترل آن رفتار را از دست می دهند. خوشبختانه برای کسانی که از اعتیادهای رفتاری رنج می برند برنامه های ۱۲قدم و انجمن هایی درمان اعتیاد وجود دارند که ابزار و حمایت کافی و موثر برای بهبودی روزمره آنان را ارائه می دهد. این جمله این انجمن های رفتاری می توان به موارد زیر اشاره نمود: انجمن معتادان جنسی گمنام، انجمن هم وابستگان گمنام، انجمن قمار بازان گمنام، انجمن پرخوران گمنام و...که یه بهبود اعتیاد این گونه افراد کمک زیادی میکنند.  

علائم هشدار دهنده‌ی اعتیاد

علائم جسمی

  • قرمز شدن چشم که در مصرف ماریجوانا رایج‌تر است و یا کوچیکتر و بزرگتر شدن غیر معمول مردمک چشم
  • خون دماغ شدن که ممکن است مربوط به اسنیف کردن مواد ( از طریق بینی به داخل کشیدن مواد ) باشد مثل کوکایین یا کتامین
  • تغییر پیدا کردن اشتها در فرد یا به هم ریختن ریتم آن و میل نداشتن‌ها و میل شدید داشتن‌های یکهویی
  • کم یا زیاد شدن دفعی وزن
  • تشنجی که به خاطر صرع نیست
  • بی توجهی به خود و آراستگی و تمیزی و انجام کارهای شخصی
  • بوی ناجور و غیر معمول نفس و بدن و لباس فرد
  • حرکات و رفتارهای نا متعادل و رعشه وار و سخن گفتن با لکنت یا بریده بریده

علائم رفتاری

اعتیاد رفتاری

  • افت تحصیلی و غیبت های مکرر در محل کار یا تحصیل.
  • بی انگیزگی نسبت به فعالیت‌های مختلف مانند بازی و سرگرمی
  • پایین آمدن آستانه‌ی تحمل و غر و لند کردن‌های زیاد و یا بیش از پیش
  • نیاز غیر معمول به پول با دلایل مختلف
  • سکوت انزوا و کناره گیری از آدم‌ها
  • تغییر روابط دوستانه، محل‌های مورد علاقه و سرگرمی ها
  • مشکلات اجتماعی گوناگون مانند زد و خورد، بحث و جدل، تصادف و ...

علائم روانی

  • تغییر غیر عادی شخصیت و طرز فکر
  • تغییر ناگهانی خلق و خو
  • تحریک پذیری و پایین آمدن آستانه‌ی تحمل
  • عصبیت یا خنده های بی مورد
  • بیش فعالی یا بی قراری غیر عادی
  • بی‌حالی، بی‌میلی، بی انگیزگی
  • ترس ، بدگمانی به همه، گوشه گیری
  • اضطراب بیش از حد
  • و توهم

که با توجه به موارد زیر متفاوت می‌شود:

  • سن شروع مصرف
  • نوع مصرف
  • میزان مصرف
  • دفعات ترک
  • میزان پاکی
  • اقدام به ترک
  • داشتن مصرف کننده در خانواده و فامیل
  • علت مصرف
  • نوع ترک
  • داشتن یا نداشتن بیماری های همراه

اعتیاد یک مساله اخلاقی نیست

کسانی که معتاد می شوند افرادی سست عنصر و بی اراده یا از لحاظ اخلاقی فاسد نیستند. چنین برداشت نادرستی سبب می شود تا بسیاری از ما معتادان نتوانیم درخواست کمک کنیم و از این که معتادیم احساس شرمساری کنیم، کاری که هیچ نتیجه مثبتی به همراه ندارد. معتادان به علت احساس شرمندگی، ترس، خشم و و عذابی که می کشند به حمایت نیاز دارند نه چیز دیگری که حال آنها را نسبت به خودشان بدتر کند. واقعیت این است که اعتیاد یک عارضه و ناراحتی جسمی در مغز است که منجر به اختلال در فعالیت آن می شود معتادان و کسانی که آنها را دوست دارند به سختی حاضرند به این واقعیت تن دردهند که اعتیاد نوعی بیماری است و همین امرسبب می شود تا فرد معتاد احساس شرمساری کرده و با انکار اعتیاد خود، بخواهد ثابت کند که اوضاع را تحت کنترل دارد.  

ابعاد اعتیاد

وابستگی انسان به هر چیزی خطرناک و مضر می باشد. فرد معتاد نیز یک بیماری جسمی و روحی دارد که به سمت استفاده از ماده اعتیادآور کشش و جاذبه می یابد. ابعاد اعتیاد شما بسته به نوع ماده اعتیادآور می تواند به صورت جسمی و یا روحی باشد که اگر جسمی باشد با درد همراه می باشد و اگر به صورت روحی باشد ، ترک اعتیاد نیاز به انگیزه و دلگرمی اطرافیان فرد معتاد دارد. روشن نمودن دید فرد معتاد از ضررهایی که اعتیاد برای او داشته است، اینده ای که او پیش رو دارد و مراقبت از فرد معتاد برای اینکه این بیماری روحی را حل نماید ، کمک بسیاری می نماید. افراد معتاد پس از ترک اعتیاد به اشتباه رفتن مسیر خود اعتراف می کنند و تنها روشن گری و دلگرمی دادن می تواند نیاز روحی فرد معتاد را رفع نمابد. یکی از راه‌هایی که به کسانی که گرفتار این بیماری خانمانسوز بوده و آن را کنار گذاشته‌اند و به آن بر نگشته اند، اعتماد به خانواده و افراد حامی و درمانگر خود می‌باشد تا مسیر را به سلامت طی کنید در جلسات گروهی ترک شرکت کنید و احساسات و افکار خود را با آن‌ها مطرح کردن است.  

کمپ ترک اعتیاد: پر کردن خلأ

حس خلاء و تنهایی و مشکلات از دلایلی می باشد که افراد به سمت اعتیاد رو می آورند. حس بازنده بودن و شکست از جمله دلایل اعتیاد می باشد. در کمپ ترک اعتیاد با مشاوره هایی که می شود خواهیم گفت که تمامی افراد در زندگی شکست ها و تنهایی های داشته اند . اما هر شکست می تواند پرشی برای موفقیت های بیشتر باشد    

‌مطالب مرتبط