TDCS مخفف عبارت transcranial direct current stimulation است که به معنای تحریک الکتریکی مغز از طریق جمجمه است. در این روش از یک جریان الکتریکی ضعیف (حداکثر تا 2 میلی آمپر) برای تحریک نواحی خاصی از مغز استفاده می‌شود. این جریان الکتریکی از طریق دو الکترود که بر روی سر قرار می‌گیرند، به مغز منتقل می‌شود.
TDCS یک روش غیرتهاجمی است و هیچ گونه جراحی یا تزریقی لازم ندارد. این روش نسبتاً ایمن است و عوارض جانبی کمی دارد.
TDCS در درمان بیماری‌های مختلفی مانند افسردگی، پارکینسون، سکته مغزی، درد مزمن و اختلالات یادگیری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نحوه عملکرد TDCS
جریان الکتریکی ضعیف TDCS باعث تغییر در فعالیت الکتریکی نورون‌های مغز می‌شود. این تغییر در فعالیت الکتریکی می‌تواند منجر به بهبود عملکرد مغز شود.
کاربردهای TDCS
TDCS در درمان بیماری‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از کاربردهای TDCS عبارتند از:
- افسردگی: مطالعات نشان داده‌اند که TDCS می‌تواند در بهبود علائم افسردگی موثر باشد.
- پارکینسون: TDCS می‌تواند در کاهش علائم پارکینسون مانند لرزش و سفتی عضلات موثر باشد.
- سکته مغزی: TDCS می‌تواند در بهبود عملکرد مغز پس از سکته مغزی موثر باشد.
- درد مزمن: TDCS می‌تواند در کاهش درد مزمن موثر باشد.
- اختلالات یادگیری: TDCS می‌تواند در بهبود عملکرد شناختی در افراد مبتلا به اختلالات یادگیری مانند ADHD موثر باشد.
تاریخچه تحریک الکتریکی مغز چیست؟
تاریخچه تحریک الکتریکی مغز به بیش از 200 سال پیش برمی‌گردد. در سال 1791، Luigi Galvani، دانشمند ایتالیایی، دریافت که ماهیچه‌های یک قورباغه مرده پس از قرار گرفتن در معرض جریان الکتریکی زنده می‌شوند. این کشف منجر به تحقیقات بیشتر در مورد اثرات جریان الکتریکی بر مغز و اعصاب شد.
- در سال 1804، Giovanni Aldini، شاگرد Galvani، از جریان الکتریکی برای تحریک مغز یک مرد مرده استفاده کرد. او مشاهده کرد که این کار باعث انقباض عضلات مرد شد.
- در سال 1875، Richard Caton، پزشک انگلیسی، از جریان الکتریکی برای تحریک مغز میمون‌ها استفاده کرد. او مشاهده کرد که این کار باعث ایجاد تغییراتی در فعالیت الکتریکی مغز شد.
- در سال 1950، José Delgado، روانپزشک اسپانیایی، از جریان الکتریکی برای تحریک مغز میمون‌ها استفاده کرد. او مشاهده کرد که این کار می‌تواند رفتار میمون‌ها را تغییر دهد.
- در سال 1970، گروهی از محققان آمریکایی از جریان الکتریکی برای تحریک مغز انسان استفاده کردند. آنها مشاهده کردند که این کار می‌تواند باعث بهبود عملکرد شناختی در افراد مبتلا به اختلالات یادگیری شود.
- در سال 1990، تحقیقات در مورد تحریک الکتریکی مغز دوباره مورد توجه قرار گرفت. این امر به دلیل پیشرفت‌های فناوری در زمینه ساخت دستگاههای تحریک الکتریکی مغز بود.
- در سال 2000، اولین مطالعه بالینی در مورد اثربخشی تحریک الکتریکی مغز در درمان افسردگی منتشر شد. این مطالعه نشان داد که تحریک الکتریکی مغز می‌تواند در بهبود علائم افسردگی موثر باشد.
از آن زمان، تحقیقات زیادی در مورد اثربخشی تحریک الکتریکی مغز در درمان بیماری‌های مختلف انجام شده است.
امروزه تحریک الکتریکی مغز یک روش درمانی نوظهور است که در درمان بیماری‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تحقیقات بیشتری برای تعیین اثربخشی و ایمنی طولانی مدت تحریک الکتریکی مغز در حال انجام است.
اجرای درمان TDCS توسط دکتر سعید جلیلی نیکو(روانشناس و مشاور خانواده در بهترین کلینیک ترک اعتیاد خصوصی در تهران، کمپ ترک اعتیاد آوای میعاد رهایی) دستگاه tDCS یکی از دستگاههای مربوط به نوروتراپی است . نوروتراپی به معنی درمان،اعصاب و یا درمان سلول های عصبی است. ازاین وسیله درمانی هم اکنون در اکثر کشورهای پیشرفته استفاده می شود، این وسیله یک ابزار کمکی برای درمان است که افراد سالم نیز می توانند برای افزایش توان عملکرد مغزی،تقویت حافظه و افزایش قدرت یادگیری ازآن استفاده کنند . درضمن بعنوان درمان کمکی در بیماری های مثل افسردگی ،اضطراب ، بی خوابی ، سردردهای میگرنی ،فیبرو میالژی ، بازتوانی سکته مغزی ، اختلالات تکلمی که به دنبال سکته مغزی ایجاد شده،انواع دردهای مختلف بدن که به دارو جواب نداده ، وز وزگوش ، پارکینسون ، آسیب های ناشی از ضربه نخاع ، کاهش اشتها ،تعدیل وزن ، تقویت حافظه دربیماری آلزایمر و بیش فعالی کودکان بکار میرود و در مورد خانم های حامله ای که از بیماری افسردگی رنج میبرند و بعلت محدودیت در مصرف داروی ضد افسردگی نمی توان به آنها دارو تجویز کرد بهترین و بی ضررترین وسیله دراین مورد انتخاب روش tDCS است ،چون هیچگونه عوارض جانبی ندارد.
عوارض تحریک الکتریکی مغزچیست؟
TDCS یک روش نسبتاً ایمن است و عوارض جانبی کمی دارد. برخی از عوارض جانبی TDCS عبارتند از:
- سوزش خفیف در ناحیه سر
- سردرد
- خستگی
این عوارض جانبی معمولاً خفیف هستند و پس از چند جلسه درمان برطرف می‌شوند.
عوارض جانبی جدی TDCS بسیار نادر است. برخی از عوارض جانبی جدی TDCS عبارتند از:
- تشنج
- آسیب به مغز
عوامل خطر برای عوارض جانبی TDCS
- سابقه صرع
- سابقه خونریزی مغزی
- سابقه اختلالات روانپزشکی
- بارداری
پیشگیری از عوارض جانبی TDCS
برای کاهش خطر عوارض جانبی TDCS، مهم است که قبل از شروع درمان با یک متخصص پزشکی مشورت کنید. متخصص پزشکی می‌تواند شرایط پزشکی شما را ارزیابی کند و تعیین کند که آیا TDCS برای شما بی‌خطر است یا خیر.
در طول درمان TDCS، مهم است که دستورالعمل‌های ارائه شده توسط متخصص پزشکی را دنبال کنید. این دستورالعمل‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- استفاده از جریان الکتریکی با شدت مناسب
- اجتناب از قرار گرفتن در معرض جریان الکتریکی بیش از حد
- استراحت کافی پس از درمان
با پیروی از این دستورالعمل‌ها، می‌توانید خطر عوارض جانبی TDCS را کاهش دهید.
برای مشاوره رایگان با کمپ ترک اعتیاد آوای میعاد رهایی تماس بگیرید.
021-22290484 021-26100813
انواع تحریک پذیری الکتریکی در مغز
تحریک پذیری الکتریکی مغز به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:
-
TDCS قطبی مثبت: در این روش، قطب مثبت الکترود بر روی ناحیه‌ای از مغز قرار می‌گیرد که می‌خواهیم فعالیت آن را افزایش دهیم.
- TDCS قطبی منفی: در این روش، قطب منفی الکترود بر روی ناحیه‌ای از مغز قرار می‌گیرد که می‌خواهیم فعالیت آن را کاهش دهیم.
TDCS قطبی مثبت
TDCS قطبی مثبت باعث افزایش فعالیت نورون‌ها می‌شود. این افزایش فعالیت می‌تواند منجر به بهبود عملکرد مغز در مناطق مختلفی مانند یادگیری، حافظه، توجه و حرکت شود.
TDCS قطبی منفی
TDCS قطبی منفی باعث کاهش فعالیت نورون‌ها می‌شود. این کاهش فعالیت می‌تواند منجر به کاهش درد و تشنج شود.
علاوه بر این دو نوع اصلی، انواع دیگری از تحریک پذیری الکتریکی مغز نیز وجود دارد. برخی از این انواع عبارتند از:
- تحریک مغناطیسی مغز (TMS): در این روش، از یک میدان مغناطیسی برای تحریک مغز استفاده می‌شود.
- تحریک عمیق مغز (DBS): در این روش، از الکترودهایی که در مغز کاشته می‌شوند، برای تحریک نواحی خاصی از مغز استفاده می‌شود.
- تحریک الکتریکی عصبی (TENS): در این روش، از جریان الکتریکی با شدت کم برای تحریک اعصاب استفاده می‌شود.
هر یک از این روش‌ها دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. انتخاب روش مناسب برای درمان یک بیماری خاص به عوامل مختلفی مانند نوع بیماری، شدت بیماری و شرایط بیمار بستگی دارد.
موارد موثر در تأثیرپذیری از روش تحریک الکتریکی مغز TDCS
-
شدت جریان: شدت جریان TDCS یک عامل مهم در تأثیرگذاری این روش درمانی است. شدت جریان باید به اندازه کافی بالا باشد تا بتواند بر فعالیت الکتریکی مغز تأثیر بگذارد، اما نباید آنقدر زیاد باشد که باعث ایجاد عوارض جانبی شود.
-
مدت زمان درمان: مدت زمان درمان TDCS نیز یک عامل مهم است. مطالعات نشان داده‌اند که درمان‌های TDCS کوتاه‌مدت (10 تا 20 دقیقه) ممکن است تأثیر کمتری نسبت به درمان‌های طولانی‌مدت (30 تا 60 دقیقه) داشته باشند.
- تکرار درمان: تکرار درمان TDCS نیز یک عامل مهم است. مطالعات نشان داده‌اند که درمان‌های TDCS مکرر (2 تا 3 بار در هفته) ممکن است تأثیر بیشتری نسبت به درمان‌های کمتر مکرر داشته باشند.
- موقعیت الکترودها: موقعیت الکترودها بر نواحی مغز که تحریک می‌شوند تأثیر می‌گذارد. موقعیت صحیح الکترودها می‌تواند تأثیر TDCS را افزایش دهد.
- شرایط بیمار: شرایط پزشکی بیمار نیز می‌تواند بر تأثیر TDCS تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، افراد مبتلا به صرع ممکن است در معرض خطر بیشتری برای عوارض جانبی TDCS باشند.
علاوه بر این موارد، عوامل دیگری نیز ممکن است بر تأثیر TDCS تأثیر بگذارند. به عنوان مثال، برخی مطالعات نشان داده‌اند که افراد جوان‌تر ممکن است نسبت به افراد مسن‌تر از TDCS تأثیر بیشتری بگیرند. همچنین، برخی مطالعات نشان داده‌اند که افراد دارای اختلالات روانپزشکی ممکن است نسبت به افراد سالم از TDCS تأثیر بیشتری بگیرند.
